IBARRA-KALDUREN HISTORIA

 

Historia Herrien Arteko Folklore Jaialdia Atalak Urteko jarduerak Emanaldi seinalatuenak Ordutegiak Multimedia Errepertorioa Harremanetarako Estekak

 

 

Ibarra-Kaldu Elkartea sortzearen ideia 1966 ko irailean bururatu zitzaien, Santa Teresa auzoko gazte batzuei, Aita Paule ikastolako frontoian, pilota partidu bat jokatzen zenbiltzaten bitartean. Hasieran Elkarte Kultural bat bezala sotu zen eta bertan atal ezberdinak egin ziren Zine Forum, Pintura, Mendi-taldea, Dantzak eta Musika Akademia.

 

Lehenengo batzarrean erabaki zuten, nola zabalduko zuten auzo guztitik elkarte berriaren sorkuntza eta dantza talde eta musika akademiarekin hastea erabaki zuten. Lehenengo kide hauek zuten garrarekin Laguntasuna Dantza Taldean zituzten bi lagunekin harremanetan jarri ziren. Horrela hasten dira lehenengo estsaioak “Fundacion Miranda” babesetxe atzekaldean, bertan urtebete ematen dute prestatzen.  

Lehenengo ekitaldi ofiziala 1967ko Abustuan uzan zen Retuerton. Santa Teresa auzoan urte bereko urrian egin zen aurkezpena, jaiak zirela eta. Oraindik dantza asko ez zekitenez, Laguntasuna taldea ere ekitaldian parte hartu zuen, horrela ekitaldiko ordu eta erdia bete ahal izan zuten.

 

    1969ko abenduan, forma legala ematen zaio elkarteari Asamblea Fundazionala sortuz, eta hortik lehenengo Junta Direktiba irten egiten da. Lehenengo asanblean estatutoak onesten dira.    

Lehenengo urteetan entsaioak, ekitaldiak eta  Santa Teresa Parrokiaren beheko lokalen egokitzapena konpaginatu behar dituzte. Lokalen inaugurazio ofiziala 1969ko urriak 15ean egin zen. Obrak etapa ezberdinetan eman ziren, azkena 1979an eman zelarik, azken etapa hau bukatu eta gero Elkarteak ia mila metro karratuko lokala zituen.

Lehenengo urteetan zehar taldeak bizkaiko dantzen ikasteri mugatu zen. Garai artako ekitaldi garrantzitzuenak Zarauzko Dantzari eguna eta Baztandarren Biltzarra, Elizondon.  

 

Lehenengo unetik zaiatu zen, dantzari belaunaldi berriak izateaz, hortarako txikien taldea sortu eta mandenitu zen. Ekitaldien hartean, azpimarratu behar dira Durango, Gazteiz eta Andoaineko jaietan presetnzia izan zuten urteetan zehar.

    Taldearen errepertorioa zabaltzen joan zen apurka-apurka, eta horrela 1975.urtean Gipuzkoako Dantzak errepresentatzen dira lehen aldiz, 1976. urtean Nafarroakoak, 1978.urtean Arabakoak eta 1992. urtean Iparraldekoak. 

    Elkartearen beste aktibitate garrantzitzua musika izan da. Hasieran  bakarrik txistua jotzen zen baina 1971.urtearen bukaeran, lehenengo txistu akademia martxan jartzen da. 

Akademia honen helburua txistuaren oinarrizko printzipioak erakustea da. Berauen ekitaldiak dantza taldearen akonpainamendura mugatu egin da, Txistu Banda sortu arte. Banda hau 1985.urtean izan zuen lehenengo ekitaldia.

 

Musika aldetik eta txistua aparte, azpimarra behar dugu ere fanfarrearen funtzionamendua,eta besteengandiko diferentzia da, ez dela metal-haizeko instrumentuetan oinarritzen baizik eta, akordeoi, txirula, percusioetan eta noizean behiz bibolin, flauta eta klarinetetan.Dantza taldearekin batera joateko sortu zen dantza batzuetan eta ekitaldietan erosoago egiteko atsedenaldiak eta dantzariak arropaz aldatzeko denbora behar zutenean.

 

Gure kulturaren fazeta gehienak mantetzeko lehiaren ondorioz, bertako instrumentu talde bat ere sortu zen. Talde hau triki.trixa, alboka,nafarroako dultzainas zeinekin araba eta nafarroako dantzak gidatzen dira, bizkaiko dultzaina eta Barakaldoko lehen txalapartari bikotea. 

    Elkarteak 1978an krisi larria sufritzen du, lehenengo eta ordorio garrantzitzuenetarikoa, elkartea bakarrik geratu zela, hau da 12 – 16 urte tarteko ume piloarekin eta adinagusi batzueki, zeintzuk elkartearen pisu guztia hatzen duten.

Gertakizun hau 1984 eta 1986 urteen artean ematen da eta Ibarra-Kaldu Elkartearen berragetze bat suposatzen du. Dantza errepertorioa zabaldu egiten da. Sortzen dira Bertako Instrumentu taldea, txistu banda eta fanfarrea. Ekitaldiak gehitu egiten dira, hauen artean bereiztu behar dira San Sebastian de ls Reyes (Madril)en egindakoa 1986ko Abenduan eta La Felguere (Asturias)koa 1987ko Ekainean.  

 Elkarteak beste krisi txiki bat izan zuen, baina honen konponketa Directiba berri baten sorketarekin konpondu egin zen, zeinaren lehen ardura kanteraren sustapena izan zen, motibazioa sortzen zituzten ekitaldiak lortuz. 

Apostu honek eragin zuen , talde txikien partaideak nagusi taldera igo behar izan zirela, batzuk 12 urte besterik ez zuten, baina nagusien taldea berbiatuz eta Elkarte guztia orokorrean, non errepertorioa gehiago zabaldu zen. 

Ordutik ekitaldiak gehiagotuz joan ziren, hauen artean Valladolid, Barakaldoko beste taldeekin egindako Ihauteriko ekitaldia, herriko jaietako rkitaldia edota Dantzari-Eguneko partehartzea bereiztu beharra dago. 

Batez ere nabarmentzen da Elkarteak duen kirrika zahar bat, bere folklore jaildi bat izatea, horregatik 1997an forma hartu zuen Lehen Herrien Arteko Folklore Jaialdiaren ospakizunarekin, eta oraidik gaur egun ospatzen dena, gero eta hobeago, honek laguntzen dio Elkarteari, ez bakarrik beste herrialdeetako taldeak ekartzea, baizik eta beste herrialdetara joateko aukera eta gure folklorea eta kultura erakustea.

   

 

http://ibarrakaldu.webcindario.com